Tác dụng của cây sâm đất là gì? Lưu ý khi sử dụng

Tác dụng của cây sâm đất ngày càng được nhiều người chú ý hơn. Cây sâm đất có khả năng giảm đau, hỗ trợ điều trị sỏi thận, cải thiện tiêu hóa và kiểm soát đường huyết,… Hãy cùng Vựa cây xanh tìm hiểu rõ hơn về đặc điểm và tác dụng của loài cây này.

Tìm hiểu cây sâm đất là cây gì?

Trước khi biết được tác dụng của cây sâm đất, hãy cùng xem đặc điểm của loài cây này.

Thông tin cơ bản

• Tên thường gọi: Cây sâm đất
• Tên gọi khác: Đông dương sâm, sâm thảo, sâm thổ Cao Ly, giả nhân sâm, sâm mồng tơi,…
• Tên khoa học: Talinum fruticosum
• Họ cây: Thuộc họ rau sam
• Nguồn gốc: Từ vùng Trung Mỹ, sau đó du nhập vào Việt Nam khoảng năm 1909, chủ yếu mọc hoang hoặc phát triển tự nhiên.
• Nơi phân bố: Chủ yếu tại vùng trung du miền núi nước ta, thường được người dân dùng để làm thức ăn hàng ngày. Tại Trung Quốc, củ sâm đất được bào chế làm thuốc bổ.

Đặc điểm bên ngoài

• Thân và rễ: Là loài cây thân thảo, thân cây nhẵn, phía dưới phân thành nhiều nhánh. Rễ cây phát triển thành củ có màu vàng nhạt, thường được sử dụng để làm thuốc.
• Lá: Hình trái xoan thuôn hay hình trứng ngược, mọc so le, cuống ngắn. Phiến lá dày, nơi mập, hai mặt lá bóng, mép lá có hình hơi lượn sóng.
• Hoa: Kích thước nhỏ, màu hồng tím, mọc thành chùm thưa ở ngọn và các nhánh, dài khoảng 30cm. Thời điểm cây sâm đất ra hoa là vào khoảng tháng 6 đến tháng 7.
• Quả và hạt: Quả nhỏ, có màu đỏ nâu hay xám tro, màu sẫm khi chín, nhìn khá giống quả của rau mồng tơi. Hạt cây rất nhỏ, dẹt, màu đen nhánh, thường kết quả vào tháng 9 đến tháng 10.

Giá trị dinh dưỡng của cây sâm đất

Theo các nhà khoa học, cây sâm đất có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng như protein, saponin, axit béo, các vitamin (A, C), sắt, pectin, canxi, polysaccharide, fructooligosaccharide và các loại khoáng chất khác. Những chất này đều có lợi ích tốt đối với sức khỏe của người dùng.

Cây sâm đất có vị ngọt do có chứa một loại carbohydrate (là fructooligosaccarit) tiết ra. Đây là một loại chất xơ không hòa tan, giúp cây sâm đất trở thành một loại lợi khuẩn có lợi với con người.

Củ cây sâm đất rất giòn, ngọt, vị thanh mát, có thể dùng để ăn sống, xào, nấu canh hoặc ngâm rượu. Củ có thể bảo quản rất lâu khoảng 6 tháng ở nhiệt độ thường, khi phơi nắng hoặc nấu canh sẽ tạo ra vị ngọt đậm đà, bùi thơm rất ngon.

Tác dụng của cây sâm đất là gì?

Khi đã biết được đặc điểm của loài cây này, giờ đây chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu tác dụng của cây sâm đất. Như đã nói ở trên, trong cây sâm đất có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng tốt cho sức khỏe con người như:

Hỗ trợ cải thiện và điều trị bệnh tiểu đường

Theo nghiên cứu, fructooligosaccharides có trong củ sâm đất giúp giảm hấp thu đường đơn, giảm lượng đường trong gan và tăng cường hoạt động insulin, từ đó hỗ trợ kiểm soát đường huyết hiệu quả ở người bệnh tiểu đường.

Hỗ trợ cải thiện chức năng sinh lý nam, giảm nguy cơ vô sinh

Theo nhiều nghiên cứu, tác dụng của cây sâm đất còn phát huy trong việc cải thiện chức năng sinh lý nam. Sâm đất chứa các hợp chất giúp tăng cường tiết testosterone, hormone quan trọng cho sự phát triển các đặc tính sinh dục nam và duy trì chức năng sinh sản.

Tăng cường sức khỏe tim mạch

Đối với sức khỏe tim mạch, tác dụng của cây sâm đất như thế nào? Fructooligosaccharides trong sâm đất có khả năng chuyển hóa thành các chất có lợi, giúp giảm lượng đường trong máu, đồng thời chống lại các gốc tự do và cải thiện sức khỏe tim mạch.

Kiểm soát cholesterol trong máu

Sâm đất là một nguồn cung cấp các hợp chất tự nhiên có tác dụng làm giảm cholesterol xấu, ngăn ngừa sự tích tụ mỡ trong mạch máu. Nhờ đó, việc tiêu thụ sâm đất thường xuyên có thể góp phần bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Phòng ngừa ung thư

Với hàm lượng pectin cao, tác dụng của cây sâm đất còn đóng vai trò quan trọng trong việc chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư. Bên cạnh đó, các vitamin có trong sâm đất còn tăng cường khả năng kháng khuẩn và chống viêm, góp phần bảo vệ sức khỏe toàn diện.

Giúp xương chắc khỏe

Các thành phần trong sâm đất có khả năng tăng cường hấp thu canxi, magie và photpho, những khoáng chất thiết yếu cho xương. Nhờ đó, tác dụng của cây sâm đất còn giúp xương chắc khỏe, giảm nguy cơ loãng xương, đặc biệt ở người lớn tuổi.

Cải thiện hệ tiêu hóa

Fructooligosaccharide có trong sâm đất đóng vai trò như “thức ăn” cho lợi khuẩn đường ruột, giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, tăng cường hấp thu các chất dinh dưỡng và ngăn ngừa các bệnh như táo bón, ung thư ruột kết,…

Hỗ trợ điều trị một số bệnh về da

Tác dụng của cây sâm đất có thể dùng để điều trị các bệnh ngoài da như ghẻ, hắc lào, mụn nhọt. Đối với ghẻ và hắc lào, bạn có thể đun nước cùng lá và rễ sâm đất để uống, phần bã thì đắp lên vùng da bị tổn thương. Còn đối với mụn nhọt và vết thương hở, bạn sẽ dùng hạt sâm đất (khoảng 10 – 25 gram) ngâm nước cho đến khi có dạng keo như thạch rồi đắp lên.

Giảm căng thẳng, mệt mỏi

Sâm đất giàu vitamin A, C và khoáng chất, giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng, giảm căng thẳng và mệt mỏi. Chất adaptogenic trong sâm đất còn tăng cường sức đề kháng, xua tan mệt mỏi, giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.

Hỗ trợ giảm cân

Chất xơ hòa tan trong sâm đất tạo cảm giác no lâu, giảm hấp thu chất béo và tăng cường tiêu hóa. Bên cạnh đó, sâm đất còn chứa ít calo và không có tinh bột, giúp bạn giảm cân mà không gây cảm giác mệt mỏi.

Lưu ý quan trọng khi sử dụng cây sâm đất

Tác dụng của cây sâm đất còn phụ thuộc vào mục đích sử dụng của từng người. Mặc dù cây sâm đất khá lành tính nhưng bạn vẫn cần lưu ý như sau:

• Nên hạn chế ăn sâm đất nếu bạn có hệ tiêu hóa kém, hay đau bụng
• Bà mẹ mang thai hoặc cho con bú không nên dùng các bài thuốc từ sâm đất
• Người bị viêm gan, viêm túi mật không nên dùng cây sâm đất, vì chúng sẽ làm giảm cảm giác thèm ăn.
• Người bị bệnh gout đang điều trị hay rối loạn chức năng thận, không thích hợp để dùng sâm đất vì dễ gây tác dụng phụ.
• Nên cân nhắc và tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu dùng chung thuốc tây với sâm đất.

Kết luận

Với những tác dụng của cây sâm đất đáng kể như trên, loài cây này thực sự là một món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng. Tuy nhiên, để phát huy tối đa công dụng của loại thảo dược này, chúng ta cần sử dụng đúng cách và tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế.