Tác dụng của cây đuôi chuột là gì đối với sức khỏe? Bạn có biết rằng loại cỏ dại ven đường mà chúng ta thường bỏ qua lại là một kho tàng dược liệu quý? Cây đuôi chuột, với những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe, đang dần được khám phá và ứng dụng rộng rãi, hãy cùng Vựa cây xanh tìm hiểu ngay.
Đặc điểm của cây đuôi chuột
Trước khi biết được tác dụng của cây đuôi chuột, hãy cùng xem đặc điểm của loài cây này.
Thông tin cơ bản
- Tên thường gọi: Cây đuôi chuột
- Tên gọi khác: Cây điềm thông, cây bôn bôn, cây đũa bếp, cây cỏ đuôi lươn, cây mạch lạc, cây hải tiên, cây giả mã tiên…
- Tên khoa học: Stachytarpheta jamaicensis
- Họ cây: Thuộc cỏ roi ngựa (Verbenaceae), chi Stachytarphela Vahl.
- Nguồn gốc: Từ các nước ở Châu Mỹ
- Phân bố: Chủ yếu ở vùng nhiệt đới Châu Mỹ. Ở Việt Nam, cây đuôi chuột phân bố rộng khắp ở các tỉnh đồng bằng và vùng núi cao khoảng 1000m.
Đặc điểm bên ngoài
- Thân cây: Là một loài cây mọc hoang dại, thân thảo lâu năm, mọc đứng cao khoảng 1- 2m, thân cây phân thành nhiều cành, cành non gần vuông, bên ngoài phủ lông thưa.
- Lá: Mọc kiểu đối xứng hình bầu dục, gốc thuôn, đầu nhọn hoặc hơi tù, mép lá có răng cưa, dài từ 3 đến 8cm, rộng khoảng 2 – 4cm. Mặt trên và dưới lá đều nhẵn hoặc có ít lông ở mặt dưới, mặt trên sẫm bóng, cuống lá dài 1cm.
- Hoa: Mọc thành cụm màu tím ở ngọn thân hoặc đầu cành.
- Quả: Dạng nang dài khoảng 4 – 5mm, thường phát triển vào khoảng tháng 4 đến 6 hàng năm.

Đặc điểm sinh thái
Cây đuôi chuột là loài cây ưa ẩm và ưa sáng, thường mọc ở khu đất ẩm từ hạt vào cuối mùa xuân, chủ yếu ở các bãi hoang trong rừng, nương rẫy, ven đồi, ven đường đi. Cây có khả năng sinh trưởng nhanh, ra hoa quả nhiều, hạt có thể nảy mầm tốt. Nếu cây đuôi chuột mọc tập trung gần nhau sẽ lấn át các loại cây thảo khác.
Thành phần hóa học
Toàn bộ cây đuôi chuột đều có thể sử dụng để làm thuốc, bên trong chúng có chứa thành phần hóa học đa dạng như glucosidic (ở toàn bộ cây), dopamin (ở thân và lá), tannin và acid chlorogenic (rễ).
Tác dụng của cây đuôi chuột với sức khỏe
Cây đuôi chuột có vị hơi đắng, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu theo Đông y. Ngoài ra, tác dụng của cây đuôi chuột còn có:
- Kết quả sàng lọc cho thấy cao nước lá đuôi chuột tiêm phúc mạc cho chuột cống trắng có thể làm giảm hoạt động vận động, gây ức chế thần kinh, giảm đau và hạ nhiệt.
- Cao ethanol lá và thân đuôi chuột tươi có thể làm giãn mạch và chống co thắt.
- Cao chiết ethyl acetat từ lá cây đuôi chuột đã thể hiện khả năng ức chế sự phát triển của ấu trùng muỗi Aedes aegypti, tiêu diệt ấu trùng ve bò Boophilus microplus.
- Cây đuôi chuột còn được dùng để chữa đái buốt, đái ra sỏi, viêm đường tiết niệu. Bạn chỉ cần sử dụng cây đuôi chuột khô sắc uống và sử dụng trong vòng 20 đến 40g.
- Lấy 40g lá cây đuôi chuột tươi, giã nhỏ rồi vắt lấy nước cốt uống dần để chữa viêm họng, đau mắt đỏ. Lấy lá đuôi chuột giã rồi đắp có thể chữa mụn nhọt bị sưng tấy.
- Ở Lào và Campuchia, người ta thường lấy bột lá cây đuôi chuột xoa vào cơ thể để trị sốt. Tại Ấn Độ, cây đuôi chuột còn được dùng thuốc trị giun, viêm quầng, phù, đau dạ dày, bệnh hoa liễu, loét dạ dày, nôn nửa,…
Lưu ý quan trọng khi sử dụng cây đuôi chuột

Dù tác dụng của cây đuôi chuột là vô cùng tuyệt vời cho sức khỏe, tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, bạn cần lưu ý một số điều sau:
- Không sử dụng cho tất cả mọi người: Người huyết áp thấp, đường huyết thấp, trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai và cho con bú không nên dùng cây đuôi chuột.
- Cân nhắc khi sử dụng lâu dài: Do tính hàn, cây đuôi chuột có thể không phù hợp với những người có cơ địa hư hàn. Nếu sử dụng trong thời gian dài, hãy theo dõi sức khỏe và tham khảo ý kiến bác sĩ.
- Không thay thế thuốc chữa bệnh: Các nghiên cứu về tác dụng của cây đuôi chuột trên tim mạch chủ yếu tập trung vào động vật. Vì vậy, không nên tự ý dùng cây đuôi chuột để thay thế các phương pháp điều trị theo y học hiện đại. Hãy xem đây như một phương pháp hỗ trợ và luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
- Cảnh giác với tác dụng phụ: Trong quá trình sử dụng, nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường như buồn nôn, nổi mề đay, mẩn đỏ, hãy ngừng sử dụng ngay và đến bệnh viện để được khám và điều trị kịp thời.
Kết luận
Như vậy, qua bài viết này, chúng ta đã cùng nhau khám phá những tác dụng của cây đuôi chuột đối với sức khỏe. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc các chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng loài cây này.