Cây bầu đất có tác dụng gì? Đặc điểm và công dụng

Cây bầu đất có tác dụng gì trong y học và sức khỏe của con người? Với những đặc tính nổi bật, cây bầu đất được sử dụng để điều trị nhiều bệnh khác nhau. Vậy, những công dụng tuyệt vời nào đã khiến cây bầu đất trở nên phổ biến đến vậy, cùng Vựa cây xanh tìm hiểu ngay!

Đặc điểm của cây bầu đất

Trước khi biết được cây bầu đất có tác dụng gì, hãy cùng tìm hiểu đặc điểm của loài cây này trước.

Thông tin cơ bản

• Tên thường gọi: Cây bầu đất
• Tên gọi khác: Cây kim thất, cây rau lúi, cây rau bầu đất, cây khảm khom, cây thiên hắc địa hồng, cây chua lè.
• Tên khoa học: Gynura procumbens (Lour) Merr. (G. sarmentosa DC).
• Họ cây: Thuộc họ Cúc (Asteraceae)

Đặc điểm bên ngoài

• Thân: Mọng nước, phân thành nhiều nhánh, thuộc dạng cây thảo mọc bò hoặc hơi leo, có chiều cao lên đến 1m.
• Lá: Hình thuôn dài, dày, giòn, mặt trên hơi tía, mặt dưới màu xanh nhạt, trên lá có các gân xanh nổi rõ. Lá cây bầu đất có chiều dài từ 3 đến 8cm, chiều rộng từ 1,5 đến 3,5cm, mép lá có khía răng cưa nhỏ, cuống lá dài 1cm.
• Hoa: Mọc ở ngọn cây theo cụm, gồm nhiều đầu hoa màu tím, hoa hình ống màu vàng cam rực rỡ.
• Quả: Có 3 cạnh, mang mào lông trắng ở đỉnh. Thời gian ra hoa và quả kéo dài từ mùa xuân đến mùa hè.

Thành phần trong cây bầu đất

Trong cây bầu đất có chứa nước, protein, gluxit, tro, chất xơ, carotene, vitamin C,… Bộ phận được dùng của cây là cành lá, ngọn non.

Cây bầu đất có tác dụng gì trong y học?

Nhiều người thắc mắc không biết cây bầu đất có tác dụng gì trong y học? Theo y học cổ truyền và y học hiện đại, cây bầu đất có rất nhiều công dụng như:

Cây bầu đất có tác dụng gì trong y học cổ truyền?

Theo y học cổ truyền, cây bầu đất có tác dụng gì đối với sức khỏe? Loại cây này là một dược liệu đa năng với khả năng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý:

• Hô hấp: Điều trị ho gió, ho gà, ho lao, viêm họng, viêm phế quản mạn tính.
• Xương khớp: Hỗ trợ điều trị bong gân, chấn thương sưng đau, phong tê thấp, giảm đau nhức xương.
• Tiêu hóa: Giúp chữa viêm đại tràng, táo bón, loét dạ dày.
• Da liễu: Hỗ trợ làm lành vết thương ngoài da, trị nhọt độc, ngứa loét, sưng vú.
• Huyết áp và tuần hoàn: Hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt, điều hòa máu huyết, ổn định huyết áp. 
• Khác: An thần, chóng mặt, cầm máu, giải độc, giảm đau, trị nhức đầu. 

Cây bầu đất có tác dụng gì trong y học hiện đại?

Cây bầu đất giúp giảm huyết áp, bảo vệ tim mạch

Các nghiên cứu chỉ ra rằng hợp chất G. procumbens có trong cây bầu đất đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát huyết áp. Cơ chế tác động của hợp chất này bao gồm: Ức chế enzyme chuyển angiotensin, tác động trực tiếp đến Angiotensin II, đồng thời kích thích sản xuất oxit nitric và prostaglandin giúp giãn nở mạch máu. Nhờ đó, cây bầu đất góp phần ổn định huyết áp và bảo vệ hệ tim mạch.

Thí nghiệm trên chuột bị tăng huyết áp cũng cho thấy hiệu quả rõ rệt của chiết xuất cây bầu đất. Chiết xuất này đã chứng minh khả năng làm giảm co thắt động mạch chủ, tăng cường sản xuất oxit nitric, từ đó cải thiện tuần hoàn máu.

Làm hạ đường huyết

Hợp chất G. procumbens trong cây bầu đất giúp tăng cường hấp thu glucose tại các mô mỡ và cơ, đồng thời nâng cao khả năng hoạt động của insulin. Khi kết hợp với các thảo dược như neem (Azadirachta indica) và xuyên tâm liên (Andrographis paniculata), hiệu quả hạ đường huyết được tăng cường đáng kể nhờ tác dụng hiệp đồng của các hoạt chất.

Ngoài ra, cây bầu đất còn thể hiện tiềm năng trong việc cải thiện các biến chứng của bệnh tiểu đường, đặc biệt ở nam giới. Nghiên cứu cho thấy, cây bầu đất giúp tăng cường số lượng và chất lượng tinh trùng, giảm tỷ lệ tử vong của tinh trùng, từ đó cải thiện chức năng sinh sản.

Hỗ trợ sức khỏe sinh sản và tình dục

G.procumbens trong cây bầu đất có tác dụng tích cực đến sức khỏe sinh sản nam giới, đặc biệt ở những người mắc bệnh tiểu đường. Khi sử dụng G. procumbens, số lượng và chất lượng tinh trùng được cải thiện đáng kể, đồng thời khả năng di chuyển của tinh trùng cũng tăng lên. Ngoài ra, loài cây này còn có tác dụng kích thích ham muốn tình dục.

Cơ chế tác động của G. procumbens liên quan đến việc tăng cường hoạt động của enzyme lactate dehydrogenase tại tinh hoàn, một yếu tố quan trọng trong quá trình sản sinh tinh trùng. Nhờ đó, G. procumbens được xem là một giải pháp tiềm năng để hỗ trợ điều trị vô sinh nam, cải thiện chất lượng tinh trùng và tăng khả năng thụ thai.

Ngăn ngừa ung thư

G.procumbens không chỉ là một thảo dược quý mà còn là một tác nhân hóa trị tiềm năng. Các hợp chất trong cây này đã được chứng minh có khả năng ức chế sự phát triển, di căn và hình thành mạch máu mới của tế bào ung thư, qua đó ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. Bằng cách tác động lên nhiều giai đoạn của quá trình sinh ung thư, G. procumbens mở ra hướng đi mới trong việc phát triển các liệu pháp hỗ trợ điều trị ung thư từ nguồn gốc tự nhiên.

Kháng khuẩn

Chiết xuất từ cây bầu đất có khả năng ức chế mạnh mẽ sự phát triển của ký sinh trùng sốt rét, đặc biệt là các chủng Plasmodium falciparum và Plasmodium berghei, những tác nhân gây bệnh sốt rét nguy hiểm.

Chiết xuất từ cây bầu đất còn chứng minh hiệu quả trong việc chống lại virus herpes simplex loại 1 và 2 (HSV-1 và HSV-2), những tác nhân gây bệnh mụn rộp.

Chống oxy hóa

Rễ cây bầu đất có chứa các hợp chất phenolic cao, có khả năng chống lại các gốc tự do gây hại, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương. Nhờ đó, chiết xuất từ rễ cây không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính mà còn góp phần làm chậm quá trình lão hóa, mang đến cho bạn một cơ thể khỏe mạnh và làn da tươi trẻ.

Kháng viêm

Không chỉ được biết đến với khả năng kháng viêm, cây bầu đất (G. procumbens) còn hỗ trợ tích cực cho hệ miễn dịch. Các thử nghiệm khoa học đã chứng minh chiết xuất từ cây này có tác dụng làm lành vết thương nhanh chóng, giảm thiểu sẹo và biến chứng, mang đến hiệu quả vượt trội.

Bảo vệ tế bào cơ thể

G.procumbens, thành phần quý giá trong cây bầu đất, không chỉ giúp giảm tích tụ mỡ trong gan mà còn có khả năng bảo vệ tế bào gan khỏi những tổn thương do rượu gây ra. Bằng cách điều chỉnh các gen liên quan đến chuyển hóa lipid, cây bầu đất góp phần duy trì một lá gan khỏe mạnh.

Lưu ý cần nhớ khi dùng cây bầu đất

Để đảm bảo an toàn khi sử dụng cây bầu đất, việc tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế là vô cùng quan trọng. Đặc biệt, phụ nữ mang thai và những người có tiền sử bệnh lý cần hết sức lưu ý. Việc tự ý sử dụng hoặc sử dụng quá liều có thể gây ra những hậu quả không lường trước được.

Kết luận

Qua những thông tin trên, chúng ta đã biết được cây bầu đất có tác dụng gì đối với y học và sức khỏe con người. Với khả năng bảo vệ gan, thận và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh khác, cây bầu đất hứa hẹn sẽ là một lựa chọn tuyệt vời cho sức khỏe của bạn.