Cây hoa xuyến chi

Cây hoa xuyến chi còn có tên gọi khác là hoa đơn buốt, hoa đơn kim, cây cúc áo,… Đây là một loài thực vật khá quen thuộc đối với con người, chúng thường mọc ở ven đường, đồng cỏ hay khu đất hoang. Cây hoa xuyến chi là thực vật thân thảo, họ cúc, cây có tác dụng điều trị các bệnh như đau họng, viêm họng, tiêu chảy và các bệnh ngoài da như dị ứng, ngứa hoặc nổi mày đay. Hãy cùng Vựa cây xanh tìm hiểu về loài cây này nhé.

Cây hoa xuyến chi có đặc điểm gì?

Cây hoa xuyến chi có tên khoa học là Bidens pilosa, thuộc loại cây thân thảo sống lâu năm, mọc thẳng, sống phổ biến ở các vùng ôn đới và nhiệt đới. Cây thích ánh nắng mặt trời và sống trong môi trường đất khô thoáng.

Cây có thể sinh sống và phát triển ở những vùng đất khô, cằn cỗi. Đặc điểm nổi bật của cây  hoa xuyến chi đó chính là tốc độ tăng trưởng nhanh, một cây mẹ có thể tạo ra từ 3000 đến 6000 hạt. Và những hạt này có thể nảy mầm sau 3 đến 4 ngày trong môi trường đất ẩm, những hạt giống này ở điều kiện thích hợp có thể bảo quản trong 3 năm.

Cây hoa xuyến chi có chiều cao từ 60cm đến 150cm, thân cây có lông, lá có màu xanh lục và có viền răng cưa, mọc đối đầu. Hoa xuyến chi có màu trắng và nhụy vàng, mỗi bông hoa gồm 3 đến 5 cánh mọc bao quanh nhụy. Quả cây hình trám dài, có vân, gai và có lông bao phủ.

Thành phần hóa học của cây hoa xuyến chi

Cây hoa xuyến chi được sử dụng trong nền y học, thực phẩm và đồ uống. Theo nghiên cứu, cây có chứa 201 hợp chất bao gồm 70 chất béo, 60 flavonoid, 25 teroenoid, 19 phenylpropanoid, 13 aromatics, 8 porphyrins và 6 hợp chất khác. 

Tuy nhiên, mối quan hệ giữa các hợp chất và hoạt tính sinh học của cây vẫn chưa được thiết lập đầy đủ.

Các thành phần hóa học của cây xuyến chi giúp cây có nhiều hoạt tính sinh học khác nhau. Trong đó, có một số thành phần flavonoid có tác dụng chống oxy hóa, chống ung thư, chống viêm,… Đó mới chỉ là 7 trong số 60 flavonoid được nghiên cứu, 53 flavonoid còn lại vẫn đang trong quá trình nghiên cứu thêm.

Cây hoa xuyến chi có những công dụng gì?

Cây hoa xuyến chi có tác dụng thanh nhiệt cơ thể, sát trùng vết thương, giải độc và chống viêm vì trong cây có chứa vị đắng, hơi cay, nhạt và tính mát. Ngoài ra, cây xuyến chi có những công dụng khác, cụ thể như sau:

Hoa xuyến chi giúp chống lại bệnh tiểu đường

Sử dụng các sản phẩm được chiết xuất từ cây xuyến chi ở người bệnh tiểu đường sẽ có tác dụng hạ đường huyết, kích thích tăng bài tiết insulin và chống teo tế bào tuyến tụy. Và ngoài ra, cần tham khảo và sử dụng thêm một số sản phẩm hỗ trợ tiểu đường khác, giúp ổn định đường huyết và cải thiện sức khỏe.

Bệnh tiểu đường hiện nay khá phổ biến, là một căn bệnh mãn tính gây ra nhiều biến chứng nặng nề. Vì vậy, trong ngành y tế việc điều trị và ngăn ngừa biến chứng bệnh tiểu đường là một trong những ưu tiên hàng đầu.

Hoa xuyến chi giàu chất chống oxy hóa

Trong cây hoa xuyến chi có chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh như ung thư trực tràng, ung thư dạ dày, bệnh về tim mạch,…

Ngoài ra, vì cây xuyến chi có chứa nhiều chất chống oxy hóa nên được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực làm đẹp. Dùng để sản xuất ra các sản phẩm làm mịn da, tăng độ sáng cho da và hỗ trợ các vấn đề da liễu.

Hoa xuyến chi giúp chống viêm

Các sản phẩm có nguồn gốc từ cây hoa xuyến chi có tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh nhân gặp tình trạng lở loét, vết thương lâu ngày khó lành do bệnh tiểu đường. Giúp thúc đẩy quá trình lành vết thương diễn ra nhanh hơn và kháng viêm.

Theo nghiên cứu, các hợp chất như flavonoid, quercetin có thể ngăn chặn được các yếu tố gây viêm và được dùng phổ biến để sản xuất thuốc điều trị các bệnh lý về cơ xương khớp. Ví dụ như viêm khớp, thấp khớp, gout,… 

Hoa xuyến chi giúp trị bệnh huyết áp

Khi sử dụng thường xuyên các sản phẩm từ cây hoa xuyến chi sẽ giúp điều hòa và ổn định huyết áp, giảm nguy cơ gặp các bệnh như tăng, giảm huyết áp.

Ngày nay, bệnh tăng huyết áp ngày một nhiều, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng đến sức khỏe con người, gây tổn thương đa cơ quan như suy thận, suy tim, đột quỵ,…

Hoa xuyến chi chống bệnh sốt rét

Rễ cây xuyến chi có vai trò kích thích tuyến mồ hôi, giúp cơ thể giải nhiệt, hạ sốt. Vì vậy, khi gặp tình trạng sốt rét mức độ nhẹ, ngoài việc điều trị bằng thuốc có thể sử dụng rễ cây xuyến chi để cơ thể hồi phục nhanh chóng hơn.

Hoa xuyến chi giúp kháng khuẩn

Cây hoa xuyến chi còn có công dụng chiết xuất tinh dầu và tinh dầu này có khả năng kháng khuẩn chống lại một số vi khuẩn, virus, nấm. 

Ngoài ra, tinh dầu của loài hoa này còn có công dụng ức chế sự tăng trưởng và phát triển của vi khuẩn. Thường dùng để sát khuẩn trên bề mặt vết thương, ngăn ngừa nhiễm trùng,… giúp vết thương lành nhanh hơn.

Hoa xuyến chi chữa lành vết thương hở

Cây hoa xuyến chi được ứng dụng để điều trị và chữa lành các vết thương hở, vì cây có khả năng hình thành các tế bào vảy giúp nhanh bịt kín vết thương hơn. Phương pháp này được dùng phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới như Brazil, Venezuela,…

Ngoài ra, cây hoa xuyến chi còn được sử dụng để cầm máu nhanh chóng, cách thực hiện đơn giản như sau: giã nhuyễn cây xuyến chi và đắp vào vị trí đang chảy máu, sau đó băng bó lại vết thương.

Hoa xuyến chi chăm sóc da hiệu quả

Trong cây xuyến chi có chứa các acid phytanic, chất này có tác dụng làm giảm nếp nhăn, tăng cường sản sinh collagen, elastin, kích thích tái tạo mạch máu mới cho da.

Thông thường, khi mọi người sử dụng chiết xuất hay tinh dầu từ cây hoa xuyến chi sẽ có làn da hồng hào, căng bóng, láng mịn và quá trình lão hóa sẽ diễn ra chậm hơn.

Hoa xuyến chi giúp giảm mỡ bụng

Trong thành phần của cây hoa xuyến chi có chứa hàm lượng chất xơ dồi dào, có tác dụng chống táo bón, đào thải cholesterol ra ngoài cơ thể, ngăn ngừa sự tích tụ chất béo, giảm mỡ bụng và tránh được các yếu tố gây ra bệnh tim mạch.

Hoa xuyến chi tốt cho tim mạch

Cây hoa xuyến chi có chứa nhiều chất xơ và chất chống oxy hóa nên được xem là biện pháp hiệu quả để cải thiện các bệnh về tim mạch như suy tim, nhồi máu cơ tim, đột quỵ và suy thận.

Kết luận

Cây hoa xuyến chi là một loài cây thường mọc hoang dại ở những cánh đồng, ven đường hay những khu đất trống. Cây không chỉ đơn thuần là một loài hoa mọc dại để mang lại vẻ đẹp thiên nhiên, cây còn có nhiều công dụng khác trong việc chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe con người. Vì vậy, cây hoa xuyến chi được xem như là một loài thảo mộc quý được sử dụng rộng rãi trong đời sống.