Hoa sen

Hoa sen là một loài hoa luôn để lại ấn tượng khó phai với vẻ đẹp thuần khiết, tinh tế hiếm có. Loài hoa được xem là biểu tượng của sự cao quý và thanh tao, nhưng cũng tràn đầy quyền năng. Sau đây, hãy cùng Vựa cây xanh tìm hiểu về đặc điểm, ý nghĩa cùng cách trồng và chăm sóc loài hoa này.

Giới thiệu về hoa sen

Hoa sen đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống của mỗi người dân Việt Nam, được xem là “quốc hoa” trong lòng người dân Việt. Hoa sen đại diện cho con người Việt Nam chân thân, gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.

Thông tin cơ bản

• Tên thường gọi: Hoa sen
• Tên gọi khác: Liên hoa
• Tên khoa học: Nelumbo Nucifera
• Tên tiếng anh: Lotus
• Họ cây: Thuộc loài cây thực vật hạt trần
• Nguồn gốc: Phát hiện lần đầu tiên tại Ấn Độ vào khoảng năm 1979, sau đó loài hoa này được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới.

Đặc điểm bên ngoài

• Thân, củ và rễ cây: Là một loài thực vật thủy sinh, thân cây mọc lên từ củ sen, rễ cây có hình trụ. Trên một củ sen sẽ có nhiều nhánh rễ thon dài và có gai tù xung quanh.
• Cuống sen: Mọc vươn dài từ dưới bùn lên trên mặt nước, bao quanh cuống có nhiều gai nhọn.
• Lá sen: Bản to tròn, màu xanh mướt, trên mặt lá có nhiều gân từ trung tâm lá tỏa ra xung quanh. Một chiếc lá sen có kích thước lớn khoảng từ 60 đến 70cm, nằm tỏa ra trên mặt nước.
• Hoa sen: Gồm nhiều cánh hoa xếp chồng lên nhau, tạo thành một tòa sen trông rất đẹp mắt. Hoa có thể mang nhiều màu sắc khác nhau tùy loài, nhưng đều sẽ là hoa lưỡng tính. Bao quanh lấy hoa sen sẽ có từ 3 đến 5 lá đài màu xanh lá cây. Ở giữa hoa sẽ có nhiều nhị, mỗi nhị sẽ có hai túi phấn, nứt ra theo một đường dọc.
• Quả sen: Còn được gọi là liên nhục, không có nội nhũ
• Gạo sen: Là phần trung đới dài ra, thường được dùng để nấu chè, ăn rất ngon.

Ý nghĩa của hoa sen

Loài hoa sen mang nhiều ý nghĩa khác nhau, tùy vào từng khía cạnh được xét đến:

Ý nghĩa hoa sen trong văn hóa Việt Nam

Trong văn hóa của người Việt Nam, hoa sen được xem là biểu tượng của giá trị nhân văn sâu sắc, gắn liền với hình ảnh nông thôn dân dã, gần gũi và mộc mạc. Hoa còn thể hiện ý chí kiên cường, sẵn sàng vượt qua mọi nghịch cảnh dù trong hoàn cảnh nào của con dân đất Việt.

Ngoài ra, hoa sen còn đại diện cho cốt cách chính trực, ngay thẳng, không tham lam và vướng bận vào dục vọng của bậc quân tử. Bên cạnh đó, hoa còn thể hiện nét đẹp duyên dáng, nhẹ nhàng, thướt tha của người phụ nữ Việt Nam.

Ý nghĩa hoa sen theo màu sắc

Màu sắc hoa sen cũng sẽ tiết lộ lên nhiều ý nghĩa ẩn đằng sau vẻ đẹp của loài hoa này:

• Hoa sen xanh: Biểu tượng của tri thức, tinh thần và trí tuệ, đại diện cho hòa bình và sự thịnh vượng của một quốc gia.
• Hoa sen trắng: Còn được gọi là hoa sen Mỹ, sen quan âm, có tên khoa học là Nelumbo Lutea, tượng trưng cho Phật giáo, mang ý nghĩa thanh cao, thoát tục.
• Hoa sen tím: Đặc trưng của các giáo phái huyền bí, mang hình ảnh của lời Đức Phật dành cho con người về sự giác ngộ.
• Hoa sen hồng: Được trồng phổ biến nhất Việt Nam, được xem là “quốc hoa” của Việt Nam, và là quốc hoa chính thức của Ấn Độ. Loài hoa này mang hình tượng là một trái tim bao dung, lương thiện và từ bi. Hoa mọc lên từ bùn lầy nhưng vẫn giữ được nét đẹp thuần khiết, nguyên thủy, không vướng bụi trần.
• Hoa sen đỏ: Gắn liền với tình yêu và sự từ bi, rất hiếm gặp.

Ý nghĩa hoa sen theo phong thủy

Trong phong thủy, hoa sen được xem là biểu tượng của sự kiên cường, bất khuất, trung trinh, thuần khiết, không dễ dàng bị khuất phục bởi cám dỗ. Chúng có khả năng xua đuổi và ngăn cản những điều xấu xa, vận đen làm hại đến gia chủ, giúp họ dễ dàng vượt qua mọi chông gai và vươn tới thành công.

Với hình tượng mềm mại với nhiều sắc thái riêng, hoa sen còn được xem là loài thu hút tài lộc, mang đến bình an, may mắn, giàu sang, thịnh vượng cho gia chủ.

Ý nghĩa hoa sen trong Phật giáo

Hoa sen gắn liền với biểu tượng Phật giáo, có ý nghĩa tâm linh thuần khiết, trong sáng, không bị vấy bẩn dù sinh trưởng cho bùn lầy.

Chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh hoa sen dưới chân đức Phật. Ngài ngồi trên tòa sen với tư thế “liên hoa tọa” (tư thế hoa sen) và dùng tuệ nhãn của mình để giảng giải về sự giác ngộ trong chúng sinh. Với những người có căn cơ thấp thì cũng như những đóa hoa sen còn trầm luân dưới bùn lầy, chưa dứt ra được. Những người có căn cơ cao hơn thì như những đóa hoa sen đã vươn lên mặt nước, sẵn sàng đón lấy ánh sáng giác ngộ.

Ngoài ra, loài hoa sen trắng trong Phật pháp còn mang một số ý nghĩa riêng. Hoa sen trắng có 8 cánh đại diện cho Bát Chánh Đạo – gắn liền với con đường dẫn đến sự giải thoát khỏi vòng luân hồi. Chính vì vậy, hoa sen có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong quan niệm của người phương Đông.

Ý nghĩa hoa sen theo quốc gia

Bên cạnh màu sắc, phong thủy, Phật giáo thì ý nghĩa của hoa sen còn khác nhau giữa các quốc gia:

• Tại Ấn Độ: Hoa sen là biểu tượng thiêng liêng của Hindu và Phật Giáo tại quốc gia này. Nhiều vị thần như Saraswati, Lakshmi,…. được miêu tả ngồi tọa trên đài sen vô cùng uy nghi và cao thượng.
• Tại Hoa Kỳ: Là lượng thực cho nhiều bộ tộc nơi đây và là loài hoa trang trí cho các ao hồ.

Cách trồng hoa sen

Nếu bạn muốn trồng hoa sen trong khuôn viên sân vườn của mình, bạn có thể sử dụng hạt sen, các bước cụ thể như sau:

• Bước 1: Xử lý giống trước khi trồng, bạn hãy lấy dao gọt phần đầu tròn của hạt sen hoặc mài xuống nền xi măng để chúng mòn bớt. Chú ý, mài vừa phải, không mài vào đến phần tim sen. Phần đầu nhọn của hạt thì bạn sẽ giữ nguyên, không cần xử lý.
• Bước 2: Ngâm hạt giống vào nước ấm 30 độ, cứ 2 ngày bạn sẽ thay nước 1 lần. Khi thấy hạt sen nảy mầm thì hãy mang chúng đi phơi nắng và sáng sớm hoặc chiều tối, giúp chúng có đủ ánh sáng để phát triển.
• Bước 3: Cây con sẽ bắt đầu nhú lên sau khoảng 5 đến 6 ngày, chúng sẽ phát triển cao hơn ở những ngày tiếp theo. Khi thấy cây ra rễ và lá non thì bạn hãy đưa chúng vào chậu. Chậu cây sẽ có chứa sẵn bùn, tạo điều kiện thích hợp để cây phát triển khỏe mạnh.
• Bước 4: Sau khoảng 1 tháng, sen sẽ tự bám rễ xuống bùn và vươn cao cuống lá lên trên mặt nước. Lúc này, bạn có thể xịt thuốc nấm theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Lúc sen được 12 tháng tuổi, chúng sẽ bắt đầu nở hoa.

Cách chăm sóc hoa sen

Để sở hữu được một chậu sen khỏe mạnh và xanh tốt, bạn cần tuân thủ những điều sau đây:

• Ánh sáng: Đây là loài ưa nắng, bạn nên trồng sen ở nơi có nhiều ánh nắng trong ngày.
• Độ ẩm: Loài này ưa ẩm nên bạn cần duy trì độ ẩm cho sen thường xuyên. Bạn có thể tưới nước mỗi ngày vào sáng sớm hoặc chiều tối, tránh tưới vào trưa nắng gay gắt. Khi tưới thì nên thêm nước vào chậu, không tưới ướt mặt lá.
• Phân bón: Khoảng 1 tháng/lần, bạn sẽ bổ sung thêm phân NPK 20-10-10 theo liều lượng trên bao bì. Ngoài ra, khoảng 3 tháng/lần, bạn sẽ thêm phân NPK 20-20-20 theo liều lượng trên bao bì.
• Cắt tỉa: Thường xuyên cắt tỉa lá héo, bông tàn, cành lá bị hư để giúp cây hoa sen luôn khỏe mạnh.
• Sen ngủ đông: Loài này thường ngủ đông vào cuối năm, lúc này hoa sẽ tàn và héo hết. Lúc này, bạn hãy cắt bỏ toàn bộ thân của chúng và chỉ giữ lại khoảng 10cm của củ sen. Bạn cứ yên tâm là vào mùa xuân năm sau, cây sẽ bắt đầu mọc lại và nở hoa rất nhanh.

Kết luận

Dẫu bề ngoài mong manh nhưng hoa sen lại chứa đựng những giá trị tinh thần vô cùng quý giá. Vẻ đẹp tuyệt trần, hương thơm ngào ngạt và ý nghĩa thiêng liêng của sen khiến loài hoa này xứng đáng trở thành biểu tượng của những điều cao đẹp nhất trong cuộc sống.