Hoa lan Cattleya

Hoa lan Cattleya là một trong những loài hoa lan đẹp nhất thế giới. Với vẻ đẹp sang trọng và kiêu hãnh, chúng xứng đáng được gọi là “nữ hoàng” trong thế giới hoa lan. Bài viết này của Vựa cây xanh sẽ giới thiệu đến bạn những điều thú vị về loài hoa lan đặc biệt này.

Đặc điểm hoa lan Cattleya

Thông tin cơ bản

• Tên thường gọi: Hoa lan Cattleya
• Tên gọi khác: Cát lan
• Tên khoa học: Cattleya Labiata
• Họ cây: Chi Cát lan
• Nguồn gốc: Từ các khu rừng nhiệt đới Nam Mỹ, sau đó phổ biến ở nhiều nước nhiệt đới Châu Á, trong đó có Việt Nam.
• Tuổi thọ trung bình cao, có nhiều loại sống đến 20 đến 30 năm.

Đặc điểm bên ngoài

• Thân cây: Là một trong những loài lan đa thân, thân mập mạp, mọng nước, nhiều hành giả xung quanh. Bạn có thể sử dụng các hành giả này để trồng thành cây mới dễ dàng.
• Lá cây: Màu xanh lục, mặt lá trơn, hình bầu dục, thuôn dài, mọc hướng lên trên. Lá mọc từ thân, mỗi thân sẽ có khoảng 4 đến 5 lá.
• Hoa: Rất to, đường kính khoảng 15 đến 20cm, mỗi hoa gồm 3 đến 5 cánh khổng lồ với nhiều màu sắc phong phú, xòe ra nhiều phía, uốn lượn xung quanh nhụy. Phần phôi hoa khá dày và thường có màu sắc đậm hơn so với cánh hoa. Hoa lan Cattleya thường nở vào cuối xuân hoặc đầu hè, mỗi lần hoa nở sẽ kéo dài trong khoảng 2 tuần rồi tàn. Khi hoa nở sẽ tỏa ra hương thơm dịu nhẹ nhưng đầy cuốn hút.

Phân loại các dòng hoa lan Cattleya

Hoa lan Cattleya có khá nhiều dòng với các đặc điểm và màu sắc riêng biệt, cụ thể như sau:

Phân loại theo nguồn gốc

Về nguồn gốc hoa lan Cattleya, chúng ta có thể phân loại chúng thành 2 loại như sau:

Lan Cattleya rừng (Cattleya tự nhiên)

Loài hoa lan Cattleya có nguồn gốc đến từ khu rừng nhiệt đới Rio De Janeiro, thành phố phía Nam xinh đẹp của Brazil. Tuy nhiên, giống lan này cũng được tìm thấy ở nhiều nơi khác trong tự nhiên dưới dạng các loài Cattleya lai tạo tự nhiên. Những loài lai tự nhiên này thường khỏe mạnh, cho ra hoa nhanh và thường được sử dụng làm giống căn bản để lai tạo ra nhiều giống mới đẹp mắt hơn.

Tại Việt Nam, một trong những đại diện tiêu biểu của dòng lan Cattleya phải kể đến là loài lan cát Hàn Mặc Tử. Loài lan này đã được thuần hóa và trồng phổ biến khắp nơi bởi vẻ đẹp nổi bật và sự phù hợp của khí hậu Việt Nam.

Lan Cattleya công nghiệp

Nhờ kỹ thuật lai tạo tiên tiến, các nhà vườn đã tạo ra được vô vàn giống lan cát lai với đa dạng sắc màu rực rỡ, từ những tông màu truyền thống đến những màu sắc pha trộn mới lạ, ấn tượng. Tuy nhiên, bạn chỉ có thể biết chính xác màu hoa khi chúng nở rộ, chứ không thể đoán trước.

Lan cát công nghiệp bao gồm những loại có hoa to lớn, cho đến những chậu lan cát mini với thân lá nhỏ nhắn nhưng vẫn đơm hoa thành chùm độc đáo.

Phân loại theo đặc điểm bên ngoài

Xét về ngoại hình, hoa lan Cattleya có thể được phân thành 2 nhóm sau:

Hoa lan Cattleya 1 lá

Một trong những dòng lan Cattleya đẹp và được ưa chuộng nhất hiện nay chính là loại Cattleya 1 lá. Như tên gọi, đây là loại lan chỉ có một lá duy nhất trên mỗi giả hành. Thân của chúng cao từ 8 – 30cm, với lá xanh đậm, dày và dài khoảng 20cm, rộng tới 7cm. Điểm đặc biệt của nhóm lan này là chúng chỉ đơm 1-2 bông hoa nhưng kích thước bông lại cực lớn với đường kính lên tới 25cm.

Màu sắc của các loài Cattleya 1 lá vô cùng đa dạng, từ trắng thuần khiết như loài Cattleya bạch ngọc đến những sắc đỏ rực rỡ của Cattleya đỏ hay tông vàng nổi bật kết hợp với lưỡi đỏ tươi của Cattleya vàng lưỡi đỏ. Sự phong phú về màu sắc cùng kích thước bông hoa lớn khiến các loài thuộc dòng Cattleya 1 lá trở nên vô cùng quý hiếm và có giá trị với những người chơi lan.

Hoa lan Cattleya 2 lá

Bên cạnh dòng Cattleya 1 lá, chúng ta cũng không thể bỏ qua nhóm lan Cattleya 2 lá với nét đẹp riêng. Trên mỗi giả hành của loại lan này có 2 lá xanh nhạt, dài khoảng 20cm. Thân khá cao, khoảng 60cm nhưng nhỏ hơn so với Cattleya 1 lá. Điểm khác biệt chính là Cattleya 2 lá cho ra những chùm hoa với 5-7 bông hoa cùng nở.

Mặc dù kích thước từng bông hoa nhỏ hơn chỉ khoảng 10-15cm đường kính, nhưng các cánh hoa của Cattleya 2 lá lại dài và thanh mảnh hơn. Các chùm hoa nhiều bông tạo nên một vẻ đẹp rực rỡ, nổi bật không kém phần thu hút.

Hiện nay, dòng lan Cattleya 2 lá chủ yếu là các giống mini hiện đại như Cattleya mini cam với màu cam rực rỡ, hay là những giống lan cát xưa truyền thống như Cattleya skinneri.

Ý nghĩa hoa lan Cattleya

Hoa lan Cattleya không chỉ nổi tiếng về vẻ đẹp kiêu sa và hương thơm quyến rũ, mà còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc.

• Đây là loài hoa biểu tượng cho tình yêu, sự thanh khiết, sự hiểu biết và sang trọng.
• Chúng mang lại may mắn, an nhiên và là món quà ý nghĩa để tặng người thân yêu.
• Lan Cattleya còn tượng trưng cho sức mạnh kiên cường, bất khuất vượt qua mọi thử thách, gian nan trong cuộc sống.
• Chúng đem đến vẻ đẹp thẩm mỹ cao với đa dạng màu sắc, có thể trang trí không gian sống thêm ấn tượng.
• Hương thơm nhẹ nhàng của loài hoa này mang lại cảm giác thoải mái, dễ chịu cho không gian làm việc.
• Với giá thành vừa phải và vẻ đẹp bắt mắt, hoa lan Cattleya trở thành món quà tặng ý nghĩa và giá trị cho người thân, bạn bè, đồng nghiệp.

Đó là lý do khiến nhiều người, kể cả những ai không mê hoa cũng muốn sở hữu loài hoa đặc biệt này.

Cách trồng hoa lan Cattleya

Bạn có thể áp dụng quy trình trồng đúng cách dưới đây để giúp lan Cattleya sinh trưởng và phát triển tốt về sau:

Bước 1: Chuẩn bị chậu trồng

• Lót một miếng xốp có lỗ thoát nước ở dưới đáy chậu.
• Làm móc treo để làm điểm tựa cho cây bằng cách cắm một que (đũa tre dùng một lần) vào đáy chậu.
• Rải giá thể từ kích cỡ lớn đến nhỏ, có thể sử dụng xơ dừa kết hợp vỏ thông hoặc dớn cho vùng khô ráo, hoặc chỉ vỏ thông, dớn vụn cho vùng nhiều mưa.
• Giữ khoảng trống 2-3cm đến miệng chậu.

Bước 2: Trồng lan vào chậu

• Cố định hoa lan Cattleya lên chiếc que đã cắm sẵn, chú ý để mắt ngủ của cây hướng vào giữa chậu để cây mọc đúng vị trí.
• Chỉ đặt gốc lan lên bề mặt, không lấp đất lên rễ, tránh làm rễ bị ngộp, dễ dẫn đến thối nhũn.
• Cố định các giả hành vào móc treo cho chắc chắn.

Bước 3: Chăm sóc ban đầu

• Đặt chậu lan nơi ở nơi có nắng nhẹ, thoáng khí, tránh mưa.
• Đợi 2 ngày rồi tưới đẫm, sau đó tưới thuốc kích rễ hoặc vitamin B1 1 tuần/2 lần cho đến khi lan ra rễ.
• Chuyển sang bón phân tan chậm khi lan đã bám rễ vững.

Cách chăm sóc hoa lan Cattleya

Để sở hữu một chậu hoa lan Cattleya khỏe mạnh, lá cây cứng cáp với hoa nở đều đẹp, bạn cần chú ý những điều sau đây:

Ánh sáng

Hoa lan Cattleya ưa ánh sáng trung bình khoảng 40-50% hoặc dưới lưới đen loại dày. Khi cung cấp đủ ánh sáng, cây sẽ phát triển thân lá khỏe mạnh, căng tròn và cho hoa to, đậm màu, lâu tàn.

Tưới nước và độ ẩm

Hoa lan Cattleya có thân trữ nước nên ưa ẩm nhưng vẫn cần thoát nước tốt. Bạn nên tưới 1-2 ngày/lần vào giá thể, tránh tưới vào ngọn cây, dễ làm cây bị thối rữa. Ngoài ra, độ ẩm lý tưởng để cây phát triển khỏe mạnh là từ 40-70%, chú ý không để đọng nước lên cây. Cây cần có giai đoạn khô thoáng cho rễ giữa các lần tưới để kích thích mọc rễ mới.

Nhiệt độ

Hoa lan Cattleya phát triển tốt ở nhiệt độ mát và ẩm, lý tưởng là 21°C ban ngày và 16°C ban đêm. Loài hoa lan này vẫn có thể sống khỏe ở nhiệt độ cao hơn nhưng tốc độ phát triển sẽ bị chậm lại.

Bón phân

Có thể sử dụng phân vô cơ 30-10-10 cho cây con, 20-20-20 và 15-30-15 cho cây trưởng thành, rồi duy trì tưới 1-2 lần/tuần. Khi chớm nụ, dùng 10-20-20 hoặc 6-30-30 để cây cho hoa đẹp. Ngoài ra có thể sử dụng phân bón tan chậm hoặc phun phân lá định kỳ cho lan Cattleya.

Phòng ngừa sâu bệnh

Hoa lan Cattleya dễ bị rệp son ánh màu nâu tấn công nhất. Loài rệp này thường bám trên lá, giả hành, rễ của lan Cattleya để hút nhựa cây. Đặc biệt nguy hiểm là chúng có thể bám vào các mắt ngủ, làm chết mắt ngủ nếu hút nhựa lâu ngày. Lúc nhỏ, rệp này di chuyển để tìm chỗ hút nhựa, khi lớn thì chỉ ngồi yên một chỗ và thay vỏ.

Lớp vỏ màu nâu hình tròn bọc ngoài cơ thể rệp giúp chúng chống chịu được thuốc sát trùng nồng độ thấp. Cách phòng trừ hiệu quả là dùng đầu que hoặc móng tay kéo lệch vỏ để loại bỏ rệp. Nếu số lượng rệp nhiều thì phải phun thuốc diệt rầy chuyên dụng như Serpa, Diazinon theo đúng liều lượng.

Nếu không phòng ngừa thường xuyên, rệp sơn này sinh sản nhanh sẽ gây tác hại lớn cho lan Cattleya. Do đó, cần thường xuyên kiểm tra và xử lý kịp thời loài rệp nguy hiểm này.

Kết luận

Nếu bạn đang tìm kiếm một loài hoa lan đẹp và ấn tượng, hãy thử trồng hoa lan Cattleya. “Nữ hoàng” của các loài hoa lan này chắc chắn sẽ làm bạn say đắm ngay từ lần đầu tiên nhìn thấy.